🛑 भाग्यलक्ष्मीचे खणखणीत नाणे : संतोष राणे

🛑 भाग्यलक्ष्मीचे खणखणीत नाणे : संतोष राणे 

          देवगड तालुक्यात असताना अनेक शिक्षकांच्या भेटी घडल्या. संतोष राणेसर यांची भेट तिथेच घडली. त्यांच्या पत्नी त्यावेळी चांदोशी शाळेत होत्या. मी त्याच तळवडे केंद्रात होतो. केंद्रसंमेलनाच्या निमित्ताने आम्ही चांदोशी शाळेत तीन ते चार वेळा तरी गेलो असेन. त्यावेळी मॅडम साटम नावाने आम्हाला परिचित होत्या. त्यांचे लग्न ज्यांच्याबरोबर झाले ते म्हणजे संतोष राणेसर. अतिशय दिलखुलास माणूस. हसरा चेहरा ही त्यांची विशेष ओळख. 

          शिक्षक समितीची सभा किंवा त्रैवार्षिक अधिवेशन असेल , तेव्हा संतोष राणेंचे प्रथम दर्शन झाले. त्यांच्या कार्याबद्दल जिल्ह्याचे पदाधिकारी भरभरुन बोलत होते. मी त्यांना अजिबातच ओळखत नव्हतो. त्या दिवसापासून त्यांचा हसतमुख चेहरा भावत गेला. त्यांनी स्वतः बद्दल सांगितले नाही. त्यांच्या शैक्षणिक कार्याने ते मला परिचित झाले. त्यांच्या भाषेतील माधुर्याने त्यांनी शाळा परिसरातील विद्यार्थ्यांना आणि पालकांना , ग्रामस्थांना शाळेच्या उपक्रमात सक्रिय सहभागी होण्यास भाग पाडले होते. संतोष राणे गुरुजी मुलांचे साने गुरुजी ठरत गेले ते यामुळेच. जातील तिथे ते त्यांच्या कामाचा ठसा ठळकपणे उमटवून जातात. नंतर येणाऱ्या शिक्षकांना संतोष राणेंसारखे काम करणे म्हणूनच आवश्यक होऊन जाते. नाहीतर संतोष राणे सरांच्याच नावाचा उल्लेख सदासर्वदा कानी पडत राहतो. संतोष राणे आपले काम करत राहतात , त्यांचे काम बघून इतरांना तसे काम करण्याची आपसूकच प्रेरणा मिळत जाते. मलाही त्यांच्या कार्याने प्रेरणा मिळालेली आहे. 

          देवगड तालुक्यातील संतोष राणे हे सर्व शिक्षकांचं लाडकं व्यक्तिमत्त्व आहे. त्यांचा मनुष्यसंग्रह अफाट आहे. एकदा ते मला ' नानासाहेब धर्माधिकारी ' यांच्या प्रतिष्ठानात एक सामान्य कार्यकर्ता म्हणून पुन्हा दिसले. ते आपल्याला दिलेला विषय पोटतिडकीने मांडत होते. बोलून बोलून त्यांचा घसा बसला होता. येणाऱ्या सात आठ माणसांच्या गटाला तीच तीच माहिती पुन्हा पुन्हा सांगायची होती. परंतु न थकता संतोष राणे आपली जबाबदारी इमानेइतबारे पार पाडत होते. तिथे मला त्यांच्यातला एक अध्यात्मिक माणूस दिसला. शिक्षणातही अध्यात्म वापरता येतं या विचारांचा मीही आहे. अध्यात्माने त्यांच्या व्यक्तिमत्वात आलेला संयमीपणा जास्त दिसून येतो. मुखावर दिसणारे तेज चमकत राहते. मी ज्या शाळेत साडेतीन वर्षे अतिशय उत्साहाने काम केले , त्याच शाळेत ते सध्या आहेत. गोवळ गावठण शाळा. 

          संतोष राणे यांची निवड भाग्यलक्ष्मी सहकार पॅनेलने करुन दूरदृष्टीने विचार केलेला दिसून येतो. त्यांचा संयमी दृष्टिकोन आणि अध्यात्मिक विचारसरणी शिक्षक बँकेच्या यशात वृद्धी करण्यासाठी उपयोगी ठरेल हे नक्कीचे आहे. 

          माझ्या पत्नीच्या निधनानंतर माझे सांत्वन करण्यास ते आले होते. त्यामुळे मी त्यांना कसा विसरु ? माझा हात हातात घेताना त्यांच्याही डोळ्यांत अश्रुंची गर्दी झालेली मी पाहिलेली आहे. संकटकाळी मला त्यांनी दिलेला आधार मला मानसिक बळ देणारा ठरला. 

          असे दुसऱ्यांच्या दुःखात वेळीच आधार देणाऱ्या शिक्षकांपैकी ते एक आहेत. त्यांच्यासारखा संवेदनशील शिक्षक बँकेत असेल तर सर्वसामान्य शिक्षकांच्या गरजा पूर्ण होतील असे वाटते. संतोष राणे म्हणजे भाग्यलक्ष्मी सहकार पॅनलचे एक खणखणीत नाणे आहे. हे नाणे नक्कीच प्रचंड निवडून येऊन गाजणार आणि वाजणार. संतोष राणेंच्या पाटीवर शिक्का मारुन त्यांना प्रचंड मताधिक्याने निवडून आणाल एवढीच आशा बाळगतो. 

©️ प्रवीण अशितोष कुबलसर ,  कणकवली