🔹जगाची दिशा आणि हरवलेला आनंद

🔹जगाची दिशा आणि हरवलेला आनंद

आजकाल सगळं जगच जणू काही चुकीच्या दिशेने वाटचाल करतंय असं वाटायला लागलं आहे. माणसाचं हसणं कमी झालंय, ती बिनधास्त, २४ तास जगण्याची वृत्ती कुठेतरी हरवली आहे. मनाचा ‘एफएसआय’ (FSI) कमी झाल्यासारखं वाटतं, म्हणजे विचारांना आणि भावनांना मोकळा श्वास घ्यायला जागाच मिळत नाहीये.

तुम्हाला स्वतःची किंमत किती शून्य आहे हे अनुभवायचं असेल, तर मुंबईत जाऊन तीन महिने तरी राहा. मुंबईत तुम्ही कुणीच नसता. हे ‘कुणीच नसणं’ खूप महत्त्वाचं आहे. मुंबईच्या गर्दीत आणि धावपळीत तुमचं अस्तित्व, तुमची ओळख गौण ठरते. तिथे तुम्ही फक्त गर्दीचा एक भाग असता, आणि हा अनुभव आपल्याला स्वतःच्या अस्तित्वाची वेगळी जाणीव करून देतो. कदाचित हीच जाणीव आपल्याला अधिक नम्र बनवते आणि खऱ्या आनंदाचा शोध घेण्यास प्रवृत्त करते.

मनुष्य आपला मेंदू प्रामुख्याने आहार, निद्रा, भय आणि मैथुन या मूलभूत गरजांसाठी वापरतो. चांगल्या, विधायक गोष्टींसाठी त्याचा वापर क्वचितच होतो. आपण भोजनाच्या आनंदावर जास्त लक्ष देतो, पण आनंदाच्या भोजनावर लक्ष देत नाही. याचा अर्थ असा की, आपण फक्त पोट भरण्यासाठी खातो, पण ते अन्न खाताना मिळणारा खरा आनंद किंवा त्यातून मिळणारी ऊर्जा याकडे आपलं दुर्लक्ष होतं. जीवनाचा खरा आनंद हा लहान-सहान गोष्टींमध्ये दडलेला असतो, पण त्याकडे आपलं लक्षच जात नाही.

अपेक्षा ठेवायच्या नाहीत, तर खरा आनंद शोधता येतो. जेव्हा आपण इतरांकडून किंवा परिस्थितीकडून कोणत्याही अपेक्षा ठेवत नाही, तेव्हा आपल्याला प्रत्येक गोष्टीत आनंद सापडतो. लोक इतके चिंतेत का आहेत? आनंदी जीवनाचा ‘झकास मंत्र’ त्यांना ठाऊक नाही की काय? कदाचित त्यांना अपेक्षांचा भार खाली ठेवायला जमत नाहीये.

आजकाल समोरच्या माणसावरचा संशय वाढत चालला आहे. प्रत्येक नात्यात, प्रत्येक भेटीत एक अविश्वासाची भिंत उभी राहतेय. या संशयामुळे आपली जिज्ञासा मेली आहे. नवीन गोष्टी शिकण्याची, लोकांना जाणून घेण्याची, जगाला समजून घेण्याची ती आतुरता आता राहिली नाही. यामुळे आपण स्वतःला एका छोट्याशा चौकटीत बंद करून घेतलं आहे.

या सगळ्यावर उपाय काय? कदाचित आपल्याला पुन्हा एकदा मनापासून हसायला शिकण्याची गरज आहे. अपेक्षांचा त्याग करून, वर्तमानात जगायला शिकण्याची गरज आहे. इतरांवर विश्वास ठेवून, जगाकडे पुन्हा एकदा कुतूहलाने पाहण्याची गरज आहे. कदाचित तेव्हाच आपल्याला या धावपळीच्या जीवनात हरवलेला खरा आनंद गवसेल.